اثر متیل جاسمونات و تنش شوری بر برخی پاسخ های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی نعناع فلفلی (mentha piperita l)

تنش شوری یکی از مهمترین فاکتورهای محیطی محدود کننده رشد و تولید گیاهان می¬باشد. بنابراین تحقیقات گستردهای برای به حداقل رساندن اثرات مضر تنش شوری در کشاورزی و فیزیولوژی گیاهی صورت گرفته است. به منظور بررسی اثر محلول¬پاشی متیل¬جاسمونات در کاهش اثرات مخرب ناشی از تنش شوری درگیاه دارویی نعناع فلفلی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سه غلظت متیل¬جاسمونات به صورت محلول¬¬پاشی (صفر، 60 و 120میکرومولار) و چهار سطح شوری (1/86، 5، 7/5 و 10دسی-زیمنس بر متر) بودند. پس از اعمال تنش وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، سطح برگ، محتوای نسبی آب برگ، رنگیزه¬های فتوسنتزی، قند محلول، فنل کل، پروتئین، عناصر معدنی و اسانس گیاه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج بیانگر اثر معنی¬دار شوری، محلول¬پاشی با متیل-جاسمونات و اثر متقابل آن¬ها روی اکثر صفات بود. محتوای قند¬ محلول، پرولین و محتوای سدیم در غلظت¬های بالای شوری افزایش و پارامترهای رشدی، محتوای کلروفیل¬، پروتئین، فنل، میزان پتاسیم و نسبت پتاسیم به سدیم در غلظت¬های بالای شوری کاهش یافت. همچنین شوری تا سطح 7/5 دسی¬زیمنس بر متر موجب افزایش تولید اسانس در گیاه گردید. با کاربرد متیل¬جاسمونات کلیه صفات اندازه¬گیری شده تحت تأثیر معنی¬دار این تنظیم¬کننده قرار گرفت. غلظت 60 میکرومولار متیل¬جاسمونات موجب افزایش و غلظت 120 میکرومولار موجب کاهش پارامترهای رشدی و محتوای آب نسبی گردید. همچنین کاربرد متیل¬جاسمونات از تخریب کلروفیل¬ها بر اثر افزایش شوری جلوگیری کرد. افزایش محتوای قندهای محلول، پرولین، پتاسیم و نسبت پتاسیم به سدیم و کاهش میزان سدیم با کاربرد این تنظیم کننده طی تنش شوری در گیاه مشاهده شد. به طور کلی با کاربرد غلظت 60 میکرومولار متیل¬جاسمونات اثرات مخرب تنش شوری بر روی گیاه نعناع فلفلی کاهش یافته و افزایش کمیت و کیفیت اسانس در گیاه مشاهده شد.